|
Yumurtalık Kanseri ?
Amerika da 70 kadından l inde yumurtalık kanseri görülmektedir. Bu
hastalık ölümcül olabilir, ilk safhalarında pek dikkati çekecek bulgu
vermez ve genellikle rutin alt karın muayenesi sırasında fark edilir.
Erken teşhis edilmezse, sonunda ağrılı bir hale gelir ve tümörün
salgıladığı sıvı karnın şişmesine neden olabilir. Yüzde 70-80 vakada
hastalık, bu ilerlemiş safhada teşhis edilir.
Belirtiler
- Başlangıçta genellikle hiçbir belirti yoktur;
- Karnında hafif rahatsızlık ve hafif hazımsızlık;
- şişkin karın ve karnın altında ağrı (hastalığın son safhasında)
Yumurtalık kanseri genellikle menopozdan sonra gelişir. Hiç hamile
kalmamış veya hamile kalmak konusunda sorunları olmuş kadınların
yumurtalık kanserine yakalanmaları olasılığı daha fazladır. Tersine, çok
çocuğunuz olmuşsa veya doğum kontrol hapı kullanmışsanız bu olasılık daha
azdır. Ancak her iki durumda da yıllık alt karın muayenesi çok önemlidir.
Çünkü erken teşhis ve tedavi çok daha fazla iyileşme şansı sağlar.
Teşhis
Alt karın muayenesinde yumurtalıklarda bir kitle fark edilirse, doktor
birtakım testler ister. Karın içinin durumunu anlamak için ultrasonografi,
(yumurtalık kisti baskı yaparak şekillerini bozacağı için) kolon,
böbrekler ve üreterlerin (böbrekleri mesaneye bağlayan kanallar) röntgen
filmleri, yumurtalıkların durumunu görebilmek için (doktorun karında bir
kesik yapıp içeriye bir alet sokarak yaptığı) laparoskopi gerekebilir.
Doktor laparoskopi sırasında tümörden (habis olup olmadığını anlamanın tek
yolu) küçük bir parça alabilir. Yumurtalık tümörlerinin dörtte üçü habis
değildir.
Yumurtalık kanseri erken teşhis edilirse 5 yıl sağ kalma şansı yüzde 60-80
dir. Bu kanser türü erken dönemde teşhis edilemediği için tamamıyla
iyileşme oranı yüzde 30-40 dır. Her şeye karşın günümüzde geniş çaplı bir
ameliyat ve kemoterapi ile ilerlemiş vakalarda da kadınlar çok daha uzun
yaşayabilmektedirler.
Tedavi - Ameliyat
Eğer tümör erken teşhis edilmişse ve hasta çocuk doğurmak isteyen genç bir
kadınsa, sadece bir tümörün olduğu yumurtalık ve onun fallop tüpü alınır.
Ancak en sık görülen tümör her iki yumurtalıkta da ortaya çıkar. Durum
böyleyse veya hastalık yayılmaya başlamışsa; doktor yumurtalıkları, rahmi,
fallop tüplerini, yakındaki lenf düğümlerini ve yumurtalık kanseri
genellikle omentuma sıçradığj için omentumu (bağırsakları örten zar) alır.
Operatör bunlardan başka kanser hücreleri aramak üzere karnın içindeki
birçok yerden doku örnekleri ve karın sıvısı örneği alır.
Radyasyon
Ameliyatı genellikle radyoterapi veya kemoterapi izler. Doktor tümörün
hepsini çıkaramamışsa, radyoterapi bunu küçülterek kemoterapiye daha fazla
şans tanır.
Kemoterapi
Onkolog (kanser uzmanı) birçok ilacı bir arada kullanarak tedavi uygular.
Kemoterapiden sonra genellikle tümör küçülür. Ancak 12-18 ay sonra,
hastalık ilaçlara bir direnç geliştirdiği için yeniden büyümeye başlar. Bu
durumda ikinci kemoterapi uygulamasında başka bir ilaç bileşimi
kullanılır.
KORUNMAK İÇİN ÖNERİLER
Jinekolojik kanserlerin nedenleri çok farklı olduğu için korunmada da
birçok faktörü dikkate almak gerekiyor. Rahim ağzı kanserinden korunmak
için cinsel yolla bulaşan hastalıklardan özellikle insan papillom virüs (HPV)
enfeksiyonundan korunma ön plana çıkıyor. Üreme çağında doğum kontrol hapı
kullanan kadınlarda, rahim ve yumurtalık kanserlerin görülmesinde belirgin
oranlarda azaldığı bilinmektedir. Sigara kullanımı da rahim ağzı kanser
riskini artırdığından sigaranın bırakılmasını öneren Prof. Dr. Umur Çolgar,
şöyle konuşuyor:
”Rahim ağzı kanseri: Rahim ağzı kanserinin erken tanısı ve tedavisi mümkün
olduğundan mutlaka her yıl belirgin bir yakınma olmasa da Pap smear testi
yapılmalıdır. Son yıllarda HPV enfeksiyonları için aşı çalışmaları
sürdürülüyor. Ancak henüz rutin kullanıma girmiş değil.
Rahim kanseri: Aşırı kilo alımının engellenmesi, karşılıksız östrojen
alınmaması ve kanserleşme potansiyeli olan rahim hastalıklarının uygun
tedavi edilmesi gerekiyor.
Yumurtalık kanseri: Doğum kontrol haplarının kullanılması ve ailede
yumurtalık kanseri varlığında koruyucu girişimler önerilebilir. Yani
yumurtalık alınabilir. Ancak bu her zaman yumurtalık kanserini ortadan
kaldırmayabilir. Jinekolojik kanserlerden korunma en iyi rutin yıllık
muayenelerin ihmal edilmeden yaptırılması ile gerçekleşir.”
|
